Muhâverât-ı Hikemiyye _{ı Hikemiyye}

    Münif Efendi imzasıyla hicrî 1276 (1859) yılında yayımlanan Muhâverât-ı Hikemiyye, Batı dillerinden Türkçeye çevrilen ilk edebî ve felsefî eser unvanını taşımaktadır. Aydınlanma Çağı’nın öncü Fransız yazar ve düşünürleri; Fénelon, Fontenelle ve Voltaire’den seçilmiş on bir diyaloğun tercümesinden oluşmuştur. Eserde, iki diyalog Fénelon’a, bir diyalog Fontenelle’e, diğer diyaloglar ise Voltaire’e aittir.
Yüz yıllık bir gecikmeyle de olsa Aydınlanma Çağı’nın geleceği şekillendiren düşünce ve kavramlarını Osmanlı İmparatorluğu’na taşıyan     Muhâverât-ı Hikemiyye, Münif Efendi’yi de Tanzimat sonrası düşünce hayatının yol açıcı önderleri arasına sokmuştur.
Bu çalışma, üç bölüm halinde düzenlenmiştir. Birinci bölümde, henüz “efendi” iken kaleme aldığı Muhâverât-ı Hikemiyye ile iyi bir başlangıç yaptıktan sonra XIX. yüzyıl Türk kültür hayatının en önemli simalarından biri haline gelen Münif Paşa’nın hayatı ve eserleri ana çizgileriyle özetlenmiştir. İkinci bölüm, Muhâverât-ı Hikemiyye hakkında ayrıntılı sayılabilecek bir incelemeyi içermektedir. Üçüncü bölümde ise, eser, bütün özellikleri muhafaza edilerek Latin harflerine aktarılmıştır