Orta Asya'ya Seyahat-Moskova'dan Türkistan'a- _{Moskova'dan Türkistan'a}

1853 yılında doğup 1933’te ölen Fransız asıllı Gab­riel Bonvalot, arkadaşı Capus ile 1886-1887 yıllarında Türkistan’a bir gezi yapmıştır. Kendi deyimiyle, “ilmî misyo­nerler” olarak Orta Asya’ya gitmiş, bir yandan bölgeye has bitki, hayvan ve taş örnekleri toplarken diğer yandan Orta Asya’daki Türklerin yaşayışlarını, çalışmalarını, eğlencele­rini ve düşüncelerini araştırmıştır.

Rusların henüz Buhara ve Hiyve Devletlerini istila et­medikleri bir döneme rastlayan gezisinden bize kalan bu eser, Orta Asya Türklerinin şanlı mazilerine rağmen ibret verici bir cehalet ve taassup içine düşmüş olduklarını bel­gelemektedir.

Şehirli ve köylü Orta Asya Türk halkının 100 yıl önceki yaşayışını, şehirlerini, köylerini, efsanelerini, harabeleri­ni anlatan bu eserin aynı zamanda tarih ve folklor araş­tırıcılarımıza ışık tutacağına inanmaktayız. Özellikle Orta Asya Türkü ile Anadolu Türkü’nün yüzyılların ayrılığına rağmen bozulmamış olarak duran ortak yönleri daha iyi anlaşılmaktadır.